Hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam đang gặp muôn vàn khó khăn. Giá gạo tấm loại 5% của nước ta đã giảm 83USD/ tấn so với đầu tháng 7. Giá gạo tấm chỉ còn 385 USD/ tấn, mức giá thấp nhất trong vòng hơn 1 năm qua. Nhận định về nguyên nhân khiến giá gạo rớt giá thê thảm như vậy, các thương nhân cho biết có 2 nguyên nhân chính. Đó là do phí vận chuyển cao hơn và nhu cầu tiêu thụ gạo giảm. Vì vậy, hầu hết các doanh nghiệp gạo đều không ký mới hợp đồng mà chỉ đợi đến khi tiêu thụ hết số gạo tồn kho mới tính tiếp.
Giá gạo chạm đáy thấp nhất
Thời gian qua, do dịch COVID-19 kéo dài khiến việc xuất khẩu gạo của doanh nghiệp Việt đã gặp nhiều khó khăn. Thậm chí giá gạo xuất khẩu đã giảm mạnh xuống còn 385 USD/tấn với gạo 5% tấm. Và là mức thấp nhất trong vòng 1 năm rưỡi trở lại đây. Theo Reuters, giá gạo xuất khẩu loại 5% tấm của Việt Nam đã giảm xuống 385 USD/ tấn trong phiên giao dịch ngày 19/8. Giảm mạnh 83 USD/tấn so với hồi đầu tháng 7/2021. Và là mức thấp nhất kể từ tháng 2/2020 là 390 USD/tấn. Không riêng gạo đồ của Việt Nam, giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ trong tuần này cũng đã giảm xuống mức thấp. Do cầu thị trường yếu.
Hiện tại gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ ở mức 352 – 356 USD. Giảm mạnh so với mức 383 USD/tấn hồi đầu tháng 7/2021. Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan tăng lên 387- 400 USD / tấn trong tuần. Từ 380- 395 USD/tấn một tuần trước đây. Nhưng vẫn là mức thấp nhất trong vòng 2 năm nay của nước này. Theo đó, giá gạo của Việt Nam đang ở mức thấp hơn Thái Lan và tiệm cận với gạo của Ấn Độ. Trong khi hồi tháng 4 và tháng 5 vừa qua giá gạo Việt luôn cao hơn gần 100 USD so với gạo Ấn Độ.
Nguyên nhân khiến xuất khẩu gạo của Việt Nam gặp khó khăn
Các thương nhân xuất khẩu cho hay: Nguyên nhân dẫn đến giá gạo giảm. Do nhu cầu thấp và chi phí vận chuyển cao hơn. Trong khi đó COVID-19 bùng phát cũng làm hạn chế khả năng giao hàng của doanh nghiệp.
Theo ông Đỗ Hà Nam – Chủ tịch HĐQT của Intimex cho hay, mặc dù từ ngày 16/8 Công ty CP Đại lý giao nhận vận tải xếp dỡ Tân Cảng (Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn). Đơn vị đã tiếp nhận lại dịch vụ đóng rút gạo tại Bến 125 – Cảng Cát Lái với quy mô 2 băng chuyền. Công suất 70 container/ngày. Tuy nhiên với khối lượng cần giao lên tới 120.000 tấn trong tháng 8/2021 thì khả năng sẽ khó đáp ứng được.
Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Vinh Phát, ông Trần Ngọc Trung, cho hay, đối với các hợp đồng mới hầu như không doanh nghiệp nào dám ký. Vì diễn biến thị trường còn tùy thuộc vào dịch bệnh. “Hiện hàng tồn kho của chúng tôi còn nhiều nên chỉ khi giải tỏa hết doanh nghiệp mới tiếp tục ký mới. Đó là chưa kể chi phí vận chuyển hiện ở mức quá cao cũng cản trở hoạt động xuất khẩu”. Ông Vinh chia sẻ” trên Báo Công Thương.
Nguy cơ mất thị trường xuất khẩu gạo
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, đến hết tháng 7/2021 Việt Nam đã xuất khẩu được gần 3,6 triệu tấn. Trị giá 1,937 tỷ USD. Giảm 10,6% về lượng và giảm 0,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Việc xuất khẩu sụt giảm do tác động của dịch bệnh. Cũng như căng thẳng cước tàu biển kéo dài. Cũng theo Cục Xuất nhập khẩu, hầu như các thương nhân e ngại việc ký kết hợp đồng mới. Do tình trạng ách tắc trong lưu thông và giao nhận tại các cảng biển.
Theo Bộ Công Thương, việc không thể tiêu thụ lúa tươi tại ruộng dẫn đến giá lúa gạo nội địa khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long giảm liên tục trong nhiều tuần qua. Cụ thể, giá bình quân lúa tươi loại thường tại ruộng từ ngày 1/5 là 6.200 đồng/kg. Ngày 1/6 là 5.800 đồng/kg. Ngày 1/7 là 5.200 đồng/kg. Và đến ngày 5/8 giảm xuống chỉ còn 4.700 đồng/kg.
Tình trạng này nếu tiếp diễn chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kim ngạch ngành hàng. Và nguy cơ mất thị trường xuất khẩu. Nhất là các thị trường truyền thống như Philippines, Trung Quốc, Malaysia vào các đối thủ cạnh tranh khác trong khu vực như Thái Lan, Ấn Độ.