Chứng khoán phái sinh dần trở thành công cụ tài chính được nhiều nhà đầu tư quan tâm bởi khả năng sinh lời nhanh. Tuy nhiên, để đạt được điều này thì các nhà đầu tư cần phải trau dồi rất nhiều kinh nghiệm và kiến thức về chứng khoán phái sinh. Nếu bạn là nhà đầu tư mới tham gia và muốn gia tăng lợi nhuận đầu tư của mình nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu cách chơi chứng khoán phái sinh đơn giản nhất cho những người mới bắt đầu qua bài viết dưới đây.
Tìm hiểu về chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh hay các công cụ phái sinh là thành phần quan trọng trong hệ thống tài chính. Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở nhằm phân tán rủi ro, bảo vệ lợi nhuận hoặc tạo lợi nhuận. Giá trị của chứng khoán phái sinh phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Các dạng tài sản cơ sở gồm:
- Tài sản cơ sở dưới dạng hàng hóa: nông sản, kim loại, máy móc,…
- Tài sản cơ sở dưới dạng công cụ tài chính: cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất,…
Chứng khoán phái sinh chia thành 4 loại chính:
- Hợp đồng kỳ hạn (forward contract): Là loại chứng khoán giao dịch thỏa thuận giữa hai bên tham gia để mua và bán một loại tài sản trong một thời điểm tương lai với mức giá được xác định tại thời điểm hiện tại.
- Hợp đồng tương lai (futures contract): Là một loại hợp đồng kỳ hạn được chuẩn thức hóa, sao cho được niêm yết và giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán như một loại cổ phiếu, trái phiếu nhất định.
- Hợp đồng quyền chọn (Options): Là loại hợp đồng mà người nắm giữ hợp đồng có quyền nhưng không có nghĩa vụ mua/bán tài sản cơ sở tại một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định từ trước.
- Hợp đồng hoán đổi (swaps contract): Là sự thỏa thuận giữa hai bên, trong đó hai bên đối tác trao đổi dòng tiền này lấy một dòng tiền khác của bên kia.
Những đặc điểm cần biết về chứng khoán phái sinh
Để hiểu cách chơi chứng khoán phái sinh, trước hết cần nắm các đặc điểm nổi bật sau đây:
- Việc xác định giá các công cụ phái sinh không giống với các công cụ tài chính khác. Mỗi chứng khoán phái sinh được thành lập trên tối thiểu một tài sản cơ sở và có giá trị gắn liền với giá trị của phần tài sản đó.
- Nhà đầu tư sẽ không sở hữu tài sản thực mà sẽ quy đổi bằng những hợp đồng tương lai.
- Giao dịch CFD là giao dịch T+0 (giao dịch trong ngày), nhà đầu tư không phải chờ chứng khoán về sau T+2 ngày như chứng khoán cơ sở.
- Nhà đầu tư có thể sinh lời ngay cả khi thị trường đi xuống bằng việc thực hiện bán trước mua lại sau khi giá ở mức rẻ hơn.
- Trong giao dịch, nhà đầu tư chỉ ký quỹ một phần. Trong phiên giá biến động ngược chiều kỳ vọng, nhà đầu tư cần bổ sung tiền ngay để tránh bị đóng bớt hợp đồng đang nắm giữ.
- Các sản phẩm phái sinh đặc biệt quan trọng trong vai trò bảo hiểm cho những nhà đầu tư lớn.
- Đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu không nhiều, lợi nhuận cao. Tuy nhiên, rủi ro lớn và cần dành nhiều thời gian để quan sát biến động thị trường.
Hướng dẫn chơi chứng khoán phái sinh đơn giản cho người mới
Cách chơi chứng khoán phái sinh bao gồm 4 bước cơ bản. Cụ thể như sau:
Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán phái sinh
Đây là bước cơ bản mà bất kì nhà đầu tư nào khi tham gia vào thị trường Chứng khoán phái sinh đều phải làm trước khi bát đầu giao dịch. Khi mở tài khoản phái sinh, bạn cần có tài khoản chứng khoán cơ sở trước. Nếu trong trường hợp bạn chưa có tài khoản chứng khoán cơ sở, bạn cần phải đăng ký đồng thời cả 2 tài khoản. Mỗi công ty chứng khoán sẽ có quy định về cách đăng ký tài khoản trực tiếp hoặc online. Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ quy trình của từng sản để đăng ký dễ dàng, an toàn, tránh những sự cố không đáng có.
Bước 2: Nộp tiền ký quỹ ban đầu
Bạn cần phải nộp tiền ký quỹ ban đầu cho thành viên giao dịch để được kích hoạt tài khoản. Đây được xem như là một khoản tiền đặt cọc để đảm bảo cho các giao dịch được thực hiện. Tỷ lệ ký quỹ hiện nay trung bình từ 15 – 20%.
Nếu giao dịch ký quỹ với hợp đồng chênh lệch, bạn có thể dùng tỷ lệ đòn bẩy để khuếch đại khối lượng giao dịch với vốn đầu tư thấp. Tuy nhiên, nếu bạn là người mới tìm hiểu cách chơi chứng khoán phái sinh thì đừng sử dụng mức đòn bẩy quá cao vì những rủi ro rất lớn có thể xảy ra.
Bước 3: Tải và cài đặt phần mềm
Sau khi đã kích hoạt tài khoản, nhà đầu tư cần tải và cài đặt phần mềm giao dịch. Mỗi sàn giao dịch, công ty chứng khoán đều có phần mềm hệ thống giao dịch riêng. Khi sử dụng phần mềm, các nhà đầu tư cần nắm rõ các tính năng:
- Mở đóng vị thế chứng khoán.
- Chuyển khoản ra tài khoản ngân hàng hoặc qua lại giữa tài khoản giao dịch phái sinh và cơ sở.
- Xem và kiểm tra các thông tin tài khoản.
- Kiểm tra số dư, quản lý tài khoản, kiểm tra vị thế đang giao dịch.
- Quan sát, phân tích diễn biến thị trường chứng khoán qua đồ thị phân tích kỹ thuật, bảng giá,…
Bước 4: Giao dịch chứng khoán phái sinh
Giao dịch chứng khoán phái sinh sẽ diễn ra theo chu kỳ T+0. Nghĩa là giao dịch trong ngày, cho nên nhà đầu tư có thể liên tục được đặt lệnh trong suốt một phiên giao dịch. Giao dịch Hợp đồng tương lai trong chứng khoán phái sinh sẽ diễn ra 2 chiều vị thế:
- Vị thế mua (Long position): Dành cho nhà đầu tư xác định điểm số hợp đồng tăng để có lời.
- Vị thế bán (Short position): Dành cho nhà đầu tư xác định điểm số hợp đồng giảm để có lời.
Nhiệm vụ của nhà đầu tư là tính toán và chọn vị thế phù hợp để kiếm lời cho mình. Sau đó thực hiện chốt giao dịch bằng cách tạo ra vị thế ngược với vị thế ban đầu.
Trên đây là cách chơi chứng khoán phái sinh dễ hiểu và đơn giản nhất cho người mới bắt đầu. Ngoài ra, bạn nên trang bị kỹ cho mình các kiến thức về thị trường chứng khoán. Tìm hiểu các quy định của công ty chứng khoán mà bạn muốn đầu tư để quá trình này diễn ra một cách hiệu quả hơn. Chúc bạn thành công!